Tham Khảo Phong Tục Ngày Tết Đoan Ngọ Của Người Dân Việt

Tết Đoan Ngọ là một trong những ngày tết gắn liền với văn hóa, truyền thống của người dân phương Đông. Vào ngày 5/5 âm lịch hằng năm trong mỗi gia đình sẽ cùng nhau thực hiện phong tục ngày tết Đoan Ngọ mong muốn có được cuộc sống sung túc và bình an. Vậy ý nghĩa ngày lễ là gì, phong tục nào được ứng dụng phổ biến trong mỗi gia đình Việt.

Ý Nghĩa Ngày Tết Đoan Ngọ

Ở Việt Nam ta, ngày tết Đoan Ngọ còn được gọi là ngày lễ diệt sâu bọ được tổ chức đúng ngày 5/5 âm lịch. Đây là giai đoạn bà con làm lễ tạ ơn đất trời, tổ tiên và ăn mừng mùa vụ thành công. Bên cạnh đó ngày lễ này cũng bước vào giai đoạn chuyển mùa, thời tiết thay đổi sâu bệnh dễ sinh sôi, vì thế dân gian đã có nhiều tục trừ trùng phòng dịch bệnh.

Hiện nay ở một số làng quê Việt vẫn còn tuân giữ nếp xưa và coi trong ngày lễ tết này. Sau tết Nguyên Đán thì Đoan Ngọ là cái tết sum vầy, đầm ấm nhất và có nhiều phong tục ngày tết Đoan Ngọ được gìn giữ và phát huy. Vì thế dù đi đâu, làm gì vào ngày lễ 5/5 con cháu thường quay quần bên nhau.

Vào ngày này cả làng nhộn nhịp, háo hức và dậy từ sáng sớm để cùng nhau chuẩn bị phẩm vật dâng cúng lên tổ tiên và trong đó hoa quản, bánh ngọt, vịt,… là những thứ không thể thiếu được. Ngoài ra nhiều người quan niệm việc chuẩn bị tươm tất trong ngày lễ diệt sâu bọ giúp cho gia đình sung túc, ấm no và thuận lợi trong công việc.

Phong Tục Ngày Tết Đoan Ngọ

Phong tục ngày tết Đoan Ngọ đã được lưu truyền từ xưa đến nay. Mỗi một vùng miền sẽ có những quy định và các thực hiện khác nhau. Dưới đây là một vài phong tục tốt đẹp được người dân Việt áp dụng.

Tổ Chức Khóa Lễ Cúng

Cúng tết Đoan Ngọ là nghi lễ cổ truyền có từ xa xưa được cha ông lưu truyền lại. Vào ngày này các thành viên trong gia đình sum họp lại và chuẩn bị đồ cúng và cùng nhau thưởng thức món ăn sau đó. Thời gian thực hiện lễ cúng từ 11h – 12h chiều. Đây là thời điểm tốt nhất để thực hiện, trong đó 12h trưa là đúng chuẩn nhất. Vì dân gian quan niệm rằng đây là thời điểm dương khí thịnh nhất trong năm.

Treo Ngải Cứu Trừ Tà

Vào ngày tết Đoan Ngọ cũng là ngày diệt côn trùng nhiều gia đình chọn treo Ngải Cứu trước nhà như mong theo niềm hi vọng gia đình luôn khỏe mạnh, ấm cúng và mùa màng bội thu tránh các loại côn trùng quấy phá.

Tục Lệ Đeo Bùa Ngũ Sắc

Tết Đoan Ngọ trẻ nhỏ trong nhà được người lớn đeo chùm bùa ngũ sắc. Túi vải hình vuông gắn trên dây đựng hạt khô bên trong. Dân gian tin rằng: Chỉ ngũ sắc với màu sắc ngũ hành nên có công dụng trừ tà, bột hùng hoàng xua đuổi rắn rết, hạt mùi kỵ gió. Những túi bùa ngũ sắc được may bằng vải lụa màu sắc bắt mắt giúp các bạn nhỏ thích thú hơn.

Ăn Trái Cây Diệt Sâu Bọ

Ngày 5/5 âm lịch hằng năm là thời điểm thời tiết giao mùa vì thế các loại côn trùng, sâu bọ phát triển mạnh mẽ. Theo quan niệm của người xưa, việc sử dụng trái cây đầu mùa, cụ thể là trái cây chua, ngọt như vải, mận, dứa, chuối, dưa hấu để diệt trừ sâu bọ ở trong lòng mỗi người.

Đây cũng là các loại trái cây không thể nào thiếu được trên bàn thờ cúng tổ tiên vào ngày tết Đoan Ngọ. Việc sử dụng trái cây không chỉ đơn giản giúp tăng cường sức đề kháng cho cơ thể mà còn thể hiện được mong muốn hoa thơm, trái ngọt và cuộc sống ngày một sung túc của ông bà xưa.

>> Xem thêm: Bật Mí Những Loại Trái Cây Cúng Tết Đoan Ngọ Được Lộc

Ăn Bánh Tro

Cùng với cơm nếp rượu thì bánh tro còn được gọi là bánh ú tro là món ăn không thể nào thiếu được trong bữa cúng ngày tết Đoan Ngọ. Bánh được gói từ hai nguyên liệu phổ biến là gạo nếp và nước tro. Nhân bên trong bánh là đậu xanh, một số vùng miền không cho nhân. Đúng giờ cả nhà quây quần bên nhau, trò chuyện và thưởng thức món ngon bánh tro ngày lễ Đoan Ngọ. 

Bánh ú tro có tính mát, khi ăn có vị béo ngậy, dễ tiêu và sử dụng để trung hòa lại các thức ăn nhiệt khó tiêu trong ngày. Không chỉ thế, bánh còn giúp cơ thể người sử dụng thải độc, lợi tiểu và phòng ngừa các bệnh gút, sỏi thận.

Ăn Cơm Rượu Nếp Cái

Tương tự các phong tục ngày tết Đoan Ngọ trên vào ngày này nhiều gia đình sử dụng ăn cơm rượu nếp cái cùng gia đình và những người thân yêu. Cơm rượu nếp là cơm được nấu lên men cùng rượu trong thời gian ngắn.

Đây là món ăn trong ngày lễ diệt sâu bọ có vị ngọt, chua và cay nồng. Nhiều người cho rằng món ăn này có thể chữa được nhiều bệnh khác nhau như suy nhược, giảm cơn khát tức thì, trị chứng ra mồ hôi trộm. Phong tục cúng và ăn cơm rượu đã có từ lâu đời nhằm thể hiện được nguyện vọng đẩy lùi mầm bệnh trong cơ thể từ đó có được sức khỏe tốt, tươi trẻ và an lành.

Tắm Nước Lá Mùi

Cây rau Mùi là loại cây lá nhỏ có hương thơm đặc trưng được sử dụng trong những món ngon hằng ngày. Thế nhưng, vào ngày lễ diệt sâu bọ nhiều người chọn cây Mùi đun nước để tắm trong ngày giúp giải thoát mồ hôi, cơ thể được thư giãn cùng hương thơm đặc trưng dễ chịu. Ngoài ra lá Mùi còn được sử dụng như một vị thuốc giúp tránh gió, cảm mạo, mang lại sức khỏe tốt hơn.

Ăn Thịt Vịt

Ăn thịt vịt chắc chắn là món ngon trong ngày lễ tết Đoan Ngọ của người dân Việt Nam, đặc biệt là khu vực miền Trung. Thịt vịt có thể gia đình chọn luộc, nướng, nấu chao hoặc các món ăn khác tùy vào khẩu vị gia đình và phong tục tập quán tại địa phương.

Quan niệm thưởng thức vịt trong ngày tết Đoan Ngọ có từ lâu đời, vì mọi người cho rằng tháng 5 là thời điểm thịt vịt thơm ngon nhất, béo và không bị hôi tanh. Ngoài ra sử dụng thịt vịt mang tính mát, giúp cân bằng được nhiệt và bồi bổ cho cơ thể cách tốt nhất trong ngày hè nóng nực.

>> Xem thêm: Làm Rõ – Vì Sao Tết Đoan Ngọ Lại Ăn Thịt Vịt?

Hái Lá Thuốc

Vào đúng 12 giờ trưa ở nhiều địa phương, nhất là các vùng quê người dân rủ nhau đi hái lá thuộc vào ngày 5/5 âm lịch. Quan niệm của người xưa truyền lại đúng 12 giờ trưa là thời điểm khắc dương khí tốt nhất, mặt trời tỏa ra nguồn sáng tốt nhất trong năm. Vì thế, các loại cây lá khi hái trong thời gian này có tác dụng chữa bệnh cực tốt.

Các loại cây thường được chọn hái là cây cỏ, tác dụng chữa bệnh ngoài da hay những bệnh liên quan đến đường ruột. Sau khi được hái về nhà người dân đun tắm và xông hơi để mục đích phòng và trị bệnh theo dân gian truyền lại.

Khảo Cây Vào Giờ Ngọ

Đúng 12 giờ trưa tức giờ Ngọ trong ngày 5/5 âm lịch ở nhiều địa phương tại Việt Nam và các nước phương Đông thực hiện tập tục khảo cây còn được gọi là đánh cây. Những cây khảo giờ Ngọ thường là cây ăn quả ít ra quả trong năm và bị sâu bệnh phá hoại nhiều nhất.

Nghi thức khảo cây bao gồm 2 người, một người trèo lên trên cây đóng một vài cái đinh lên thân cây. Người còn lại ở dưới cầm dao gõ nhẹ vào gốc cây và đưa ra các câu vấn đáp để người treo trên cây trả lời. 

Các câu hỏi nên thực hiện ví dụ như: Tại sai năm nay cây không đơm hoa kết trái? Mùa cây năm sau cây có nhiều quả không? Vì sao cây có nhiều sâu bệnh phá hoại như vậy? Tùy vào trường hợp khác nhau mà câu hỏi của các bạn sẽ thay đổi theo hình thức đe dọa nếu cây tiếp tục không ra hoa năm sau sẽ bị đốn. Người trên cây đại diện cho cây van xin và hứa hẹn năm sau sẽ cho ra quả bội thu.

Chúc Tết Đoan Ngọ

Sau tết Nguyên Đán, tết Đoan Ngọ được xem là tết sum vầy, đầm ấm của người dân Việt Nam. Vì thế trong ngày lễ này nhiều người thường dành cho nhau những lời chúc tốt đẹp, ý nghĩa và mong muốn năm sau nữa có nhiều sức khỏe, bội thu và thành công hơn trong công việc.

Lời Kết

Phong tục ngày tết Đoan Ngọ đã được hình thành và có mặt từ lâu đời, đến nay những nét đẹp phong tục ấy đã gắn liền với cuộc sống mỗi người dân Việt. Tùy vào từng vùng miền, địa phương phong tục đó có sự thay đổi ít nhiều nhưng ý nghĩa vẫn như nhau là nguyện cầu một năm mới thành công, hạnh phúc và êm ấm.

Đừng quên để lại lời nhắn tại form tư vấn bên cạnh để được chuyên gia hỗ trợ miễn phí về quy trình thủ tục chuẩn bị cúng Đoan Ngọ tại gia đầy đủ nhất nhé!